In de rubriek ‘Onder loep’ verscheen in Markant Magazine (67ste jaargang, nr 4, 1 juni 2018) volgende tekst van Jo Haerens.

Ommezien. Je zicht in de kijker.

Mag ik je meenemen naar centrum Mechelen? Een gerenoveerd pand, modern ingericht, licht straalt binnen. De koffie staat klaar. Kathleen Boogmans en Koen Govaert ontvangen me in hun zaak Ommezien om ‘zicht te krijgen op zien’. Om verder te zien dan ogen soms kunnen.

September 2017

Dit is de maand dat Ommezien het levenslicht zag, maar de kiem van het verhaal was er al veel eerder. Kathleen die samen met haar levenspartner Koen zaakvoerder is, neemt het woord:

“Door een erfelijke aandoening ben ik zo goed als blind geworden. Ik was de voorbije tien jaar thuis, runde het huishouden voor Koen en onze twee zonen, deed administratief werk van thuis uit, volgde cursussen waar ik mijn passie voor schrijven, taal en woord voeding gaf. Ik schreef voor de schoolkrant en volgde een opleiding schrijfdocent. Ik had tijd om naar het conser- vatorium te gaan en volgde ‘woord’. Allemaal positief, maar teveel thuis was niets voor mij. Zeker als persoon met een beperking, lijkt het alsof die beperking hierdoor nog sterker op je afkomt. Als je daarentegen iets onderneemt, kan je de beperking vergeten. Met andere woorden: van je zwakte een sterkte maken. Dat is de uitdaging die ik voor mij zag.”

En dan: een geluk bij een ongeluk? Misschien is dit wel wat kort door de bocht, maar toch! In december 2016 komt Koen zwaar ten val met de fiets. Twee gebroken ellebogen, twee maanden immobiel. Heel wat tijd dus om te reflecteren. Als zelfstandig ingenieur zit ondernemen wellicht in zijn bloed. Voeg daarbij het gevoel “ik wil wel eens iets nieuws,” dan krijg je het recept voor een nieuwe zaak. Samen met Kathleen.

Een zoekend jaar

2017 zal in het levensverhaal van Koen en Kathleen te boek staan als een jaar van zoeken, de markt verkennen, missies omschrijven, een pand zoeken. En over het pand zijn ze heel affirmatief: “we wilden een pand in de stad. We wilden ook met de locatie ‘zicht in de kijker’ stellen. Dan ga je best niet ergens in een afgelegen winkel van start.”

Het wordt een verrijkend jaar. Dat er veel bij de opstart van een zaak komt kijken, hadden ze wel vermoed, maar het echt zelf opnemen, dat is nog iets anders. Naast de praktische beslom- meringen, is de inhoudelijke missie van groot belang. Hoe kan Ommezien voor mensen het verschil maken? Kathleen vertelt enthousiast over haar visie: “We willen mensen met een lees- en zichtbeperking laten geloven in hun kunnen, ondanks alles. Vanuit mijn eigen ervaring van minder goed zien tot niet meer zien, kan ik mensen helpen om te zoeken naar hulpmiddelen die hun zelfstandigheid bevorderen. Ik wil bijvoorbeeld mensen die beperkt worden in het lezen, hun vroeger leesplezier teruggeven. Vraag blijft dus steeds: wie is de klant die tegenover mij zit. Waar vindt die persoon plezier in? Welke hulpmiddelen zijn er op de markt?”

Er is meer. Eénmaal het goede hulpmiddel gevonden, volgen Koen en Kathleen de klanten op. Werkt het toestel echt wel goed? Zijn alle mogelijkheden duidelijk? En daar merk je dan weer de ervaringsdeskundigheid van Kathleen. Niets zo vervelend als een toestel thuisbezorgd krijgen, niet vinden hoe alles werkt en de doos ‘stof-laten-vergaren-in-een-hoekje-van-de-kamer’. Bij Ommezien vermijden ze deze valkuil. Zorg op maat en aandacht voor zelfvertrouwen: precies deze aspecten van het werk geven Koen en Kathleen veel voldoening.

Onvoorstelbaar hoeveel hulpmiddelen er zijn die het leven met een zichtbeperking eenvoudiger kunnen maken. Een rondgang door de winkel overtuigt me hier zeker van. Van eenvoudige elektronische leesloepen tot scan- en voorleestoestellen, toestellen om gesproken boeken en tijdschriften te beluisteren, notitietoestellen met braille-uitvoer, brailleprinters. Ook het tactiele tekenbord is een echte ontdekking: je tekent op het bord en de tekening wordt tastbaar voor de slechtziende. En dan volgt er een heel scala aan hulpmiddelen voor het dagelijks leven van blinden, slechtzienden en ouderen.

Dromen, durven, doen

Kathleen en Koen stellen hun winkel open: infosessies voor scholen, voor huisartsen, voor al wie de Ommezien-wereld wil verkennen. Een fijne samenwerking met Switch, de grootste Apple verdeler in België, leidde tot workshops van Kathleen om de digitale mogelijkheden van iPhone of iPad aan slechtziende geïnteresseerden door te geven.

Kathleen deelt haar grote droom. Iets wat vandaag nog niet aan de orde is bij Ommezien: “onze maatschappij is erg visueel gericht. Orde en netheid is belangrijk. Het is van groot belang om er verzorgd voor te komen. Als persoon met een visuele beperking moet je steeds een beroep doen op de smaak en hulp van iemand anders om te werken aan verzorging en modieuze, passende kledij. Hoe zijn de komende modetrends? Welke vrouw vindt dit niet leuk om te volgen? En ja, er bestaan personal shoppers, maar het prijskaartje is daarvoor soms wel hoog en voor velen niet haalbaar. Zelf je keuze kunnen maken is een recht, maar dan moet je wel weten wat er in de rekken hangt! Ooit pleitte ik voor het inlezen van modeartikelen uit tijdschriften. Dit gebeurt nu ook meer en meer. Ik hou op dat vlak alle kanalen open. Welke dienst zou ik daar kunnen realiseren?”

En dan blijft er Kathleens grote passie: het schrijven. De eerste zin op haar website verraadt het al: “schrijven is de ontsnappingsroute, de plek waar het altijd wat lichter is, het gat in de haag en zoveel meer.” Op deze plaats kan ze haar verhalen vertellen. Met de schrijfcursussen die ze geeft, kan ze mensen aanzetten tot schrijven en als vrijwilliger werkt ze ook met kinderen om via woorden en taal hun leven te verrijken.

“Ommezien. Je zicht in de kijker.” Ik ontdekte een wereld aan mogelijkheden en vooral: ik ontmoette twee gedreven mensen die met hun zaak een wereld van verschil kunnen maken.

Jo Haerens